En düşük emekli maaşı ne kadar olacak… Masadaki 3 formül… Kim ne kadar sosyal destek alacak

Emeklilerin Temmuz zammı için son viraja girildi. SSK ve Bağ-Kur’lulara ilk 6 aylık enflasyon oranında zam, memur emeklilerine ise yüzde 10 artış ve ilk yarıdaki TÜFE’nin yüzde 15’i aşan kısmı kadar fark yansıtılacak. Bu oranlar da 3 Temmuz’da belli olacak. Takvim gazetesinden Çığıl Ön Yener’in haberine göre, zam oranları kök aylıklara yansıtılırken, taban aylık konusu da yeniden değerlendirilecek. Ocak’ta 7 bin 500 liradan 10 bin liraya yükseltilen taban aylık ödemesinin bir kez daha artırılıp artırılmayacağı Temmuz başında karara bağlanacak.

3 FORMÜL VAR

Artış için enflasyon verileri de dikkate alınacak. Bu yılın ilk 6 aylık döneminde enflasyon yüzde 25 seviyesinde bekleniyor. Eğer taban aylığa bu artış yansıtılırsa, emeklilere en düşük ödeme 12 bin 500 liraya çıkacak. İlk 5 aylık enflasyon yüzde 22.72 olarak gerçekleşmişti.

Merkez Bankası’nın Piyasa Katılımcıları Anketi’ndeki yüzde 2.52 olan Haziran ayı TÜFE tahminine göre ilk 6 aylık enflasyon yüzde 25.81 bekleniyor. Bu tahmin gerçekleşir ve taban aylığa yansıtılırsa en düşük aylık ödemesi 12 bin 581 liraya ulaşacak.

Taban aylık artışına ilişkin bir formül de yıllık enflasyon hedefinin yansıtılması olacak. Merkez Bankası, 2024 yılı enflasyon tahminini yüzde 38 olarak açıkladı. Eğer bu oran yansıtılırsa taban aylık 10 bin liradan 13 bin 800 liraya çıkacak. Emeklilerde taban aylık ödemesine ilişkin bir diğer formül ise asgari ücretle eşitlenmesini içeriyor. Eğer taban aylık asgari ücret seviyesine yükseltilirse emeklilere kök aylığı ne olursa olsun 17 bin 2 liradan az ödeme yapılmayacak.

NASIL UYGULANACAK

– Taban aylıkta artış formülü, Temmuz zammıyla birlikte hayata geçirilecek.
– Önce kök aylıklara enflasyon artışı ve eğer uygulanmasına karar verilirse refah payı yansıtılacak.
– Maaşın yüzde 4-5’i oranındaki ek ödeme yeni maaş üzerinden hesaplanacak.
– Yeni kök maaş ve ek ödemenin toplamı yeni taban aylığın altındaysa bir artış daha yapılması söz konusu olacak. Bu kişilerin aylık ödemesi yeni taban aylığa tamamlanacak.

İŞTE ÖRNEK HESAPLAMA

Örneğin; kök aylığı 8 bin lira olan emekli, 320 lira (8.000 TL’nin % 4’ü) ek ödeme ve bin 680 lira ‘5510 Ek 19’ ödemesiyle birlikte 10 bin lira alıyor. Bu emeklinin yeni kök aylığı eğer Temmuz zammı yüzde 25.81 olursa 10 bin 64 lira 80 kuruşa, ek ödemesi de 402,59 liraya çıkacak.

Bu emeklinin yeni geliri 10 bin 467 lira 39 kuruş olacak. Bu emekliye eğer taban aylık aynı kalırsa aylık 10 bin 467 lira ödenecek. Taban aylıkta artış yapılır ve bu tutarın üzerinde olursa emeklinin ödemesi buna tamamlanacak. Mesela taban aylık 12 bin 581 lira olursa 2 bin 114, 13 bin 800 lira yapılırsa 3 bin 333, 17 bin 2 liraya çıkarılırsa 6 bin 535 lira ek ödeme ilave edilecek.

TABAN AYLIK NASIL DEĞİŞECEK

– Mevcut: 10.000 TL
– İlk 6 aylık enflasyona göre: 12.581 TL
– 2024 yılı enflasyon tahminine göre: 13.800 TL
– Asgari ücrete göre: 17.002 TL

Öte yandan milyonların geliri Temmuz ayıyla birlikte artacak. Memurların, kamu işçilerinin ve emeklilerin maaşları zamlanırken; memur maaş katsayısındaki artış sosyal destek ödemelerine yansıyacak.

Temmuz’da memurlara yüzde 10 zam ve ilk 6 aylık enflasyonun yüzde 15’i aşan kısmı kadar fark yansıtılırken, yüzde 25.81 olan ilk 6 aylık enflasyon tahminine göre artış yüzde 20.34’ü bulacak. Bu oran sosyal destek ödemelerine de şöyle yansıyacak:

65 YAŞ AYLIĞI

Sosyal güvencesi olmayan 65 yaş üstü vatandaşlara halen aylık 3 bin 504 lira verilirken; bu tutar memur artışı yüzde 20.34 çıkarsa 4 bin 217 liraya yükselecek.

EVDE BAKIM AYLIĞI

Bakıma muhtaç olan yaşlılar ve engelliler için sağlanan 7 bin 608 lira tutarındaki evde bakım desteğinin tutarı da tahmin gerçekleşirse 9 bin 156 liraya gelecek.

ENGELLİ AYLIĞI

Memur zammı yüzde 20.34 olursa yüzde 40-69 engeli olanlara ödenen aylık 2 bin 797 liradan 3 bin 366 liraya, yüzde 70 ve üzeri engeli olanların aylığı da 4 bin 196 liradan 5 bin 50 liraya çıkacak.

ENGELLİ YAKINI AYLIĞI

18 yaşından küçük engellilerin yakınlarına ödenen aylık 2 bin 797 liradan 3 bin 366 liraya yükselecek.

HASTA YARDIMLARI

Tüberküloz veya SSPE hastalarına yapılan 7 bin 608 lira tutarındaki yardım da yüzde 20.34 artış tahminine göre 9 bin 156 liraya ulaşacak.

AİLELERE SED DESTEĞİ

Çocukların ailelerinin yanında bakımına imkan sağlanması amacıyla verilen Sosyal ve Ekonomik Destek (SED) ödemelerine de memur maaş katsayısındaki artış yansıtılacak. Artış yüzde 20.34 olursa okul öncesi çocuk için ödeme 3 bin 614 liradan 4 bin 349 liraya, ilköğretimde okuyan çocuk için 5 bin 421 liradan 6 bin 523 liraya, ortaöğretimde okuyan çocuk için 5 bin 782 liradan 6 bin 958 liraya, yükseköğrenimde okuyan çocuk için 6 bin 505 liradan 7 bin 828 liraya çıkacak. Ortaöğrenim seviyesinde olup okula devam etmeyenler için yapılan ödeme 3 bin 614 liradan 4 bin 349 liraya, kurum bakımından ayrılan gençler için yapılan ödeme de 2 bin 891 liradan 3 bin 479 liraya yükselecek.